Majdan Królewski przez półtora wieku był miastem. Dlaczego nim już nie jest?

Majdańszczyzna z lotu ptaka [FILM]

Niewielu we, że przed wiekami Majdan Królewski był… miastem. Mało tego, był też dużym ośrodkiem handlu, do którego przyjeżdżali kupcy z Wiednia.  

„Majdan” w języku tureckim oznacza czworoboczny, służący też za rynek targowy, plac ćwiczeń wojennych, miejsce zgromadzeń. Co ciekawe, w Stambule jest wiele miejsc o takiej nazwie. W naszym kraju miejscowości o takiej nazwie jest obecnie około 60.

Dlaczego Majdan?

W dawnej polszczyźnie Majdanem określano również obozowisko robotników – zwłaszcza leśnych, którzy ustawiali swe budy w zamknięty czworobok. Stawały się one zawiązkami wsi zakładowych na porębach. I właśnie tutaj należy szukać genezy miejscowości Majdan Królewski.

Wiemy, że w 1571 roku król Zygmunt August w Komorowie powołał Urząd Leśniczy Lasów Sandomierskich. Dwie dekady później dziedziczni wójtowie wsi i leśniczowie założyli nad rzeczką Korzeń hutę szkła, a obok niej pod koniec XVII wieku „Potażnię alias Maydan”.

Źródła historyczne podają, że w drugiej połowie XVIII wieku Majdan liczył zaledwie 59 mieszkańców. Być może na wskutek plagi szarańczy, która 12 sierpnia 1748 roku nawiedziła ten teren, całkowicie niszcząc ten teren. Zapanował głód i zaraza.

Prawa miejskie

Wiemy też, że pięć lat wcześniej, czyli w 1743 roku zdecydowano się na budowę drewnianej kaplicy. Dwie dekady później w jej miejscu powstał murowany kościół. Erekcji świątyni dokonał biskup krakowski, Kajetan Sołtyk.

W 1792 roku uroczyście poświęcono dzwon Św. Bartłomieja. Dwa lata później zabił on po raz pierwszy – rok przed trzecim rozbiorem i końcem I RP.

Za panowania Augusta III Sasa mieszkańcy osady za pośrednictwem Jana z Tęczyna Oleśnickiego, starosty sandomierskiego, zwrócili się do tego monarchy o podniesienie wsi do godności miasta, a także o wydanie zezwolenia na założenie parafii., na co król dekretem z 1758 roku wyraził zgodę.

Prawa miejskie Majdan otrzymał pod koniec XVIII wieku. Nie zachował się ani akt erekcyjny, ani wiarygodne źródło pisemne z tego zdarzenia. Nie wiemy więc, kto podniósł Majdan to tej godności. Prawdopodobnie był to król Stanisław August Poniatowski.

Burmistrz Wilhelm Wurm

Zorganizowano władze miejskie. Stworzyli je: wójt, podwójci, ławnicy, pisarz oraz najważniejszy z nich burmistrz miasta, który był wybierany spośród rajców.

Do kompetencji urzędu należały zarząd majątkiem miejskim, prowadzenie spisu obywateli, kontrola handlu, czuwanie nad porządkiem oraz czystością posesji, dozór budowlany i przeciwpożarowy. Organem ustawodawczym była Rada Gminna.

Kolbuszowski i Królewski

Podczas rozbiorów Majdan stał się prężnie rozwijającym ośrodkiem handlowym. Co poniedziałek odbywały się tam targi trzody i bydła, na które przyjeżdżali kupcy m.in. z dalekiego Wiednia Miejscowi handlowali butami i naczyniami z gliny.

Z dokumentów z 1900 roku wiemy, że miasto Majdan liczyło 2 341 mieszkańców, zaś właścicielem posiadłości był Adam Kozłowiecki, ojciec późniejszego kardynała.

W wyniku kryzysu demograficznego i gospodarczego, jaki zapanował po I wojnie światowej, Majdan stracił prawa miejskie.

W 1857 roku utworzono powiat kolbuszowski, w którego skład wszedł także Majdan z burmistrzem Wilhelmem Wurmem. Miasteczko otrzymało przydomek „kolbuszowski”. Dopiero w 1938 roku Sejm RP przyznał mu dzisiejszą nazwę „Królewski”.

Róg i korona

Czy kiedykolwiek je odzyska? Sceptycznie do tego pomysłu podchodził wójt Tadeusz Cebula. Podobnie zapatrywanie na to ma obecny włodarz gminy, Jerzy Wilk.

O dawnych czasach przypomina herb Majdanu. Tworzy go królewska korona jako znak pobytu na tym terenie Augusta III oraz myśliwski róg – symbol puszczy.

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.




Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.