Synagoga w Majdanie Królewskim. W którym miejscu się znajdowała? Jaki był jej koniec?

Synagoga w Majdanie Królewskim była kiedyś miejscem integracji miejscowej społeczności żydowskiej. Dziś, niestety, nie ma tam nawet tablicy pamiątkowej. Jedynym śladem po dawnych mieszkańcach jest kirkut – albo raczej to, co po nim zostało.

Majdan Królewski stał się miejscem osadnictwa żydowskiego już w XVIII wieku.

W 1891 roku utworzono tu samodzielną gminę wyznaniową, znaną także jako kahał. Jej pierwszym rabinem został Tuvia Horowic.

Synagoga w Majdanie Królewskim

W 1921 roku w miasteczku mieszkało 565 Żydów. Tuż przed wojną z pewnością było ich więcej.

W Majdanie Królewskim funkcjonowała też synagoga. Jak ustaliliśmy, obiekt ten zlokalizowany był w północno-wschodnim rogu Rynku. Obecnie działa tam Dom Weselny „Pod Koroną”.

Podpalili czy rozebrali?

We wrześniu 1939 roku do miasteczka weszli niemieccy okupanci. Żydowskie źródła, w tym Wirtualny Sztetl, podają, że zmusili oni miejscowych Żydów do podpalenia swojego domu modlitwy i tańczenia wokół płonącego obiektu, co miało być ich strony brutalną formą psychologicznej represji.

Pojawiają się też informacje, że synagoga miała zostać rozebrana. Drewno z budowli złożone na majdańskim Rynku miało potem służyć jako opał w obozie jenieckim w Hucie Komorowskiej. Na taki scenariusz miał wskazywać świadek tych dramatycznych czasów, śp. Wilhelm Magda.

To wydarzenie miało miejsce w pierwszych miesiącach wojny. Zniszczenie synagogi było symbolicznym ciosem dla lokalnej żydowskiej społeczności – była to nie tylko strata miejsca modlitwy, ale także ośrodka, który jednoczył i kształtował życie tej grupy.

Czy jest jakieś zdjęcie synagogi?

Niestety, nie udało nam się odnaleźć fotografii synagogi w Majdanie Królewskim. W dostępnych materiałach historycznych nie ma też żadnej wzmianki o zdjęciach tego obiektu.

Mamy nadzieję, że uda się znaleźć jakiś opis tego budynku, choć będzie to trudne.

Holokaust majdańskich Żydów

Po zniszczeniu synagogi, naziści szybko przystąpili do realizacji polityki zagłady. Wielu żydowskich mieszkańców Majdanu Królewskiego zginęło. A ci którzy przeżyli, rozproszyli się po świecie.

Dziś jedyne ślady po majdanskiej społeczności żydowskiej można dziś odnaleźć jedynie na kirkucie. Znajduje się on w lesie, około dwóch kilometrów na południowy wschód od Rynku. Cmentarz jest otoczony resztkami muru i zawiera kilka macew, z których tylko dwie przetrwały w całości.

Przeczytasz o tym w artykule: Cmentarz żydowski w Majdanie Królewskim, czyli obraz nędzy i rozpaczy [ZDJĘCIA, WIDEO]

Synagoga – jakie pełniła funkcje?

Centrum religijne

Synagoga przed wojną była przede wszystkim miejscem modlitwy i kontemplacji religijnej. Gromadziła się tam społeczność żydowska, aby celebrować szabat, święta i inne obrzędy.

Modlitwy, odprawiane kilka razy dziennie, nadawały rytm dnia i jednoczyły mieszkańców.

W regionie przed wojną działało kilka synagog, z których największe znajdowały się w centrach miast. Ich wnętrza były bogato zdobione.

Święte zwoje Tory, czytane regularnie podczas nabożeństw, były fundamentem edukacji religijnej i duchowego wzrastania kolejnych pokoleń.

Miejsce edukacji

Synagoga pełniła również ważną rolę w edukacji dzieci i młodzieży. W wielu synagogach działali nauczyciele, którzy kształcili chłopców w zakresie nauk religijnych, ucząc ich hebrajskiego, czytania i interpretacji Tory oraz Talmudu.

Edukacja była podstawą żydowskiej tożsamości i życia społecznego, a wiedza religijna była kluczowym elementem wychowania dzieci w duchu judaizmu.

Z drugiej strony, synagoga była również miejscem, gdzie dorośli mogli pogłębiać swoją wiedzę religijną. W ramach społeczności często organizowano lekcje i wykłady, podczas których dyskutowano nad interpretacjami Tory i nauczaniem rabinów.

W ten sposób synagoga była nie tylko miejscem modlitwy, ale także szkołą, w której każdy mógł się rozwijać duchowo i intelektualnie.

Centrum społeczności

Synagoga była również centrum życia społecznego. To właśnie tam zbierała się cała wspólnota, by omawiać sprawy lokalne, podejmować ważne decyzje, a także świętować ważne wydarzenia, takie jak narodziny, śluby czy bar micwa.

W czasach przedwojennych wiele zadań administracyjnych i organizacyjnych społeczności żydowskiej było koordynowanych właśnie w synagodze. Tworzyła ona przestrzeń, w której zacieśniały się więzi międzyludzkie.

W miasteczkach jak Majdan Królewski czy Kolbuszowa, synagoga często pełniła także funkcję miejsca schronienia dla ubogich czy wsparcia dla potrzebujących członków społeczności.