Kilka dni temu burmistrz Grzegorz Romaniuk spotkał się z przedstawicielami Federacji Władz Lokalnych Izraela. Dla Kolbuszowej wydarzenie to ma wymiar szczególny. Społeczność żydowska bowiem przez ponad trzy stulecia była integralną częścią tego miasta, o czym świadczy jego obecny herb.
We wtorek (22.04) w Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie przedstawiciele niemal 50 polskich i izraelskich miast spotkali się, by rozmawiać o przyszłości współpracy samorządowej. Wśród uczestników znalazł się także burmistrz Kolbuszowej, Grzegorz Romaniuk.
Z przedstawicielami Izraela
Spotkanie, które organizowały Związek Miast Polskich oraz Federacja Władz Lokalnych Izraela, miało charakter roboczy. jego uczestnicy analizowali aktualną sytuację geopolityczną.
Dzielono się również doświadczeniami z zarządzania kryzysowego i omawiali kwestie związane z zieloną transformacją i transportem publicznym.
Wśród tematów rozmów znalazła się też sytuacja na Ukrainie. Przypomniano, jak ważną rolę odegrały polskie samorządy, w tym Kolbuszowa, w niesieniu pomocy humanitarnej.
W ramach rozwijającej się współpracy strona izraelska zaprosiła polskie delegacje na Muni Expo 2025 w Tel Awiwie. Jest to międzynarodowa konferencja poświęcona innowacjom miejskim.
Krzyż i gwiazda Dawida
Otwarcie na współpracę z izraelskimi samorządami dla Kolbuszowej ma wymiar szczególny. Społeczność żydowska przez ponad trzy stulecia była częścią historii tego miasta.
Pierwsi Żydzi osiedlili się tutaj w połowie XVII wieku, zajmując się głównie handlem, rzemiosłem i karczmarstwem. Już w XVIII wieku stanowili niemal połowę mieszkańców Kolbuszowej.
Współistnienie Żydów i chrześcijan przebiegało przez wieki w atmosferze współpracy i wzajemnego szacunku. Symbolicznym wyrazem tej harmonii jest herb miasta, przedstawiający splecione dłonie, krzyż oraz gwiazdę Dawida. Jest to unikalny w skali kraju znak wspólnoty dwóch kultur i religii.
Tragiczny koniec Żydów
Przed II wojną światową tradycją było, że burmistrzem był katolik, a wiceburmistrzem Żyd, co podkreślało bliskie relacje obu społeczności.
Niestety, historia Żydów w Kolbuszowej została brutalnie przerwana w czasie II wojny światowej. W 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, wywożąc jego mieszkańców do obozu zagłady w Bełżcu.
Ci, którzy pozostali, zostali rozstrzelani na miejscowym cmentarzu żydowskim. W wyniku tych tragicznych wydarzeń Kolbuszowa straciła ponad połowę swojej przedwojennej populacji.
Kirkut, synagoga i Festiwal
Dziś o bogatej historii Żydów przypominają nieliczne miejsca. Jest nim cmentarz żydowski przy ul. Krakowskiej, gdzie zachowało się około 210 nagrobków (najstarszy z 1858 roku).
Drugim takim obiektem jest dawna synagoga. Dziś funkcjonuje ona jako Oddział Edukacji Kulturalnej i Regionalnej Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Kolbuszowej.
W duchu pielęgnowania dziedzictwa wielokulturowego Kolbuszowa od kilku lat organizuje Festiwal Psalmów Dawidowych. Jest to wydarzenie muzyczne, które symbolicznie nawiązuje do wspólnej historii chrześcijan i Żydów nad Nilem.
