Zdzisława Bytnarowa – wyjątkowa kobieta z Kolbuszowej

12 marca urodziny obchodzi Zdzisława Bytnarowa, pedagog, podporucznik Armii Krajowej, mama Janka Bytnara, bohatera „Kamieni na szaniec.

Zdzisława Bytnarowa urodziła się 12 marca 1901 roku w Kolbuszowej. Była córką Józefa i Józefy Rechulów, pochodziła z wielodzietnej rodziny.

W rodzinny miasteczku ukończyła szkołę powszechną. Naukę kontynuowała w gimnazjach w Krakowie i Mielcu, gdzie uzyskała maturę.

Straciła najbliższych

Następnie uczęszczała następnie na Państwowe Kursy Nauczycielskie w Krakowie, na których poznała swojego przyszłego męża Stanisława Bytnara.

Po zakończonej edukacji pracowała jako wiejska nauczycielka na Kielecczyźnie. W 1925 za wyróżniające się wyniki w pracy zawodowej została przeniesiona do Warszawy, gdzie pięć lat później zorganizowała pierwszą szkołę specjalną na Pradze.

Uczniami tej placówki były dzieci dotknięte upośledzeniem, pochodzące z okolic, często po dramatycznych przeżyciach w domach rodzinnych.

Od początku działalności szkoły Bytnarowa dążyła do poprawy warunków lokalowych i materialnych, co częściowo udało się osiągnąć w sierpniu 1932 r., wraz z przeniesieniem placówki do nowej siedziby.

Zorganizowane zostało również dożywianie, z którego korzystali wszyscy uczniowie, wycieczki, wyjścia do kina i teatru. Założyła i prowadziła bibliotekę szkolną. W przededniu wybuchu wojny do stworzonej przez nią placówki uczęszczało 320 osób.

Po wybuchu wojny Bytnarowie część mieszkania przeznaczyli na potrzeby wojska. W czerwcu 1940 r. Zdzisława została zwolniona przez okupanta ze stanowiska kierowniczki szkoły; natychmiast zaangażowała się w tajne nauczanie.

W marcu 1943 straciła najbliższych. Jej mąż trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i już stamtąd nie wrócił. 23 marca w ręce Gestapo wpadł jej syn Jan Bytnar ps. „Rudy”.

Chłopak był brutalnie torturowany. Trzy dni później został co prawda odbity przez kolegów w akcji pod Arsenałem, ale jego życia nie udało się uratować.

Matula harcerzy

W Powstaniu Warszawskim Zdzisława Bytnarowa pełniła służbę w Pasiece – Kwaterze Głównej Szarych Szeregów. Była kierowniczką Harcerskiej Poczty Polowej w Śródmieściu. Potem trafiła do niewoli niemieckiej. Do Warszawy wróciła 15 sierpnia 1945 r. i zamieszkała w gruzach dawnego domu.

Pracowała w oświacie, w 1957 r. stan zdrowia zmusił ją do przejścia na emeryturę. U schyłku życia była autorytetem i przyjacielem harcerstwa, często określano ją „Matulą Polskich Harcerzy”.

Otrzymała m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Warszawski Krzyż Powstańczy, złotą odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego.